Jan Annusewicz, Działalność archiwów społecznych na przykładzie Archiwum Akt Nowych, w: Biuletyn EBIB, Nr 6 (151), Archiwa prywatne i społeczne jako składnik dziedzictwa narodowego, 2014
"Idea archiwów społecznych w Polsce nie jest zdobyczą ostatnich lat. Już w lutym 1916 r. książę Zdzisław Lubomirski, prezes Komitetu Towarzystwa Popierania Pomocy Społecznej, jako pierwszy w kraju zaproponował założenie archiwum społecznego. Odezwa znajduje się w zasobie Archiwum Akt Nowych (AAN), w zbiorze zespołów szczątkowych. Informuje ona o powołaniu do życia Komisji Archiwalnej mającej utworzyć Archiwum Społeczne. Jego zadaniem miało być, podobnie jak wcześniej w Europie Zachodniej, zgromadzenie wszelkiego rodzaju dokumentów, literatury i wydawnictw związanych z ówczesnym życiem społecznym. Uznano, że mogą okazać się pomocne uczonym w pracach naukowych i społecznych. Mając to na uwadze, książę Lubomirski zaapelował do społeczeństwa o sukcesywne nadsyłanie możliwie jak największej liczby materiałów, dotyczących różnych dziedzin życia, podkreślając iż jedynie poparcie wszystkich społecznych stowarzyszeń umożliwi najpełniejsze zobrazowanie ówczesnego życia społecznego oraz stan organizacji, wiedzy i rozwoju tych instytucji. (...)"
