Marek T. Zahajkiewicz, Archiwa parafialne jako przedmiot szczególnej troski, w: Poznańskie Studia Teologiczne, T. II, Poznań 2001
"Polskie archiwa kościelne początkami swojego istnienia sięgają jeszcze okresu
średniowiecznego. Jednak na przestrzeni wieków uległy znacznym przekształceniom.
W śledzeniu ich dziejów można wyróżnić trzy zasadnicze okresy. Pierwszy
okres obejmuje czasy przedrozbiorowe. Charakteryzuje się on istnieniem szeregu
archiwów takich jak: konsystorskie, kapitulne, parafialne, klasztorne, prowincji zakonnych.
Z tego wynika, że sieć archiwów odpowiadała ówczesnym urzędom ko
ścielnym i systemowi kancelaryjnego urzędowania.
Początek nowego okresu w dziejach archiwów przypada na przełom XVIII
i XIX wieku. Był to okres archiwów pod panowaniem państw zaborczych. W tym
czasie skasowano pewne urzędy i instytucje kościelne, i przeprowadzono reorganizację
administracji kościelnej (nowe diecezje, nowe parafie). Na skutek tego zmieniła
się sieć archiwów. Pewne zasoby łączono, inne przenoszono lub dzielono,
a jeszcze inne zostały rozproszone. Zagadnienie archiwów kształtowało się w zależności
od położenia danej jednostki w jednym z trzech zaborów. To również znalazło
odbicie w strukturze zasobu archiwalnego.
Wiek XX przyniósł odrodzenie Polski już w nowych granicach państwowych,
co uwarunkowało ustalenie kolejnych zmian w strukturze administracji Kościoła.
Podobnie było po II wojnie światowej. Znalazło to kolejne odbicie w strukturze
zasobu archiwalnego. (...)"
Źródło: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/8369/1/20_Marek_T_Zahajkiewicz_Archiwa%20parafialne%20jako%20przedmiot%20szczeg%C3%B3lnej%20troski_229-336.pdf
