Anna Sobczak, Między tradycyjnym a wirtualnym archiwum, Narodziny cyfrowej tożsamości archiwów w Niemczech, Szczecin-Warszawa 2014. Publikacja dostępna w formie elektronicznej na stronie Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Fragment wstępu:
"Dokonując ogólnej oceny ostatnich dwóch stuleci, można zauważyć
wielkie zmiany jakościowe zachodzące w Europie w zarządzaniu dokumentacją po zaprzestaniu jej bieżącego wykorzystywania. Wiek XIX stał pod znakiem wyodrębnienia archiwów jako samodzielnych instytucji i archiwistów jako nowych urzędników państwowych. Było to wynikiem zachodzących przemian polityczno-społecznych, administracyjnych i gospodarczych, mających swe korzenie w rewolucji francuskiej. Zaczęto też zezwalać historykom na korzystanie z archiwaliów w celach badawczych, choć odbywało się to pod czujnym okiem archiwistów. Dwie wojny światowe w pierwszej połowie XX wieku naraziły archiwa na wielkie straty materialne i rozproszenie
archiwaliów, a trwająca od 8 maja 1945 roku zimna wojna nie sprzyjała rekonstrukcji zdziesiątkowanych zasobów archiwów2 ani też wymianie informacji o nich między instytucjami. Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku w wielu krajach doszło do ważnych zmian w zakresie powszechnego udostępniania obywatelom archiwaliów, co wynikało z rozszerzania praw dostępu do informacji publicznej i wtórnego jej wykorzystywania. Oprócz tego upowszechniło się elektroniczne przetwarzanie opisów archiwalnych oraz skanów, obejmujące również ich publikację w Internecie. Wsparło to rozwój społeczeństwa informacyjnego, nowoczesnego, otwartego państwa oraz gospodarki, dla której informacja stała się jednym z najcenniejszych